Hpv Enfeksiyonu ve Rahim Ağzı Kanseri Aşılaması

HPV Enfeksiyonu

Human Papilloma Virüsler (HPV) çok yaygın görülen ve oldukça bulaşıcı kılıfsız DNA virüsleridir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) verilerine göre yaklaşık her 10 kişiden 1’inde HPV vardır. Bir kadının 50 yaşına kadar HPV enfeksiyonuna yakalanma riski en az %80’dir.

Yüksek riskli HPV tipleri kadınlarda servikal kanser, vulva, vajina, anüs kanserleri ve ilgili prekanseröz lezyonlar; erkeklerde de anüs ve penis kanserleri ile ilişkilidir. Kanser oluşturma riski düşük olan HPV tipleri ise genital siğillere ve prekanseröz lezyonlara yol açabilmektedir. HPV, Servikal Kanserler’in yaklaşık %100’ünden, anal kanserlerin %83-%95’inden, vajinal kanserlerin %60-%65’inden ve penis kanseri olgularının %30-%42’sinden sorumludur.

HPV tip 16 ve 18 servikal kanserlerin yaklaşık %70’inden (ABD ve AB’de %84’ünden) sorumludur. Servikal Kanser Avrupa’da 15-44 yaş kadınlarda en sık görülen ikinci kanser türüdür. Meme kanseri ilk sırada yer almasına rağmen kaybedilen yaşam yılı olarak bakıldığında servikal kanser meme kanserinin de önüne geçer.

HPV tip 6 ve 11 genital siğillerin %90’ından, CIN1’lerin (evre 1 prekanseröz lezyon) yaklaşık %20’sinden ve RRP (Rekürren Respiratuar Papillamatozis) olgularının %100’ünden sorumludur. Genital siğiller sıklıkla depresyon, cinsel fonksiyon bozukluğu ve sosyal ilişkilerde bozulmaya yol açar çünkü tedavi metodları olguların sadece %70’ini ortadan kaldırır ve nüks yaygındır.

WHO’ne göre her yıl tüm dünyada yaklaşık 493,000 servikal kanser olgusu görülmekte ve bunların yaklaşık 274,000’i ölümle sonuçlanmaktadır. Bu ölümlerin %80’den fazlası, yeterli tarama programlarının bulunmayışı nedeniyle gelişmekte olan ülkelerde görülür. Yine WHO verilerine göre, her yıl 10 milyon HSIL (ileri evre prekanseröz lezyon) olgusu, 30 milyon LSIL (erken evre prekanseröz lezyon) olgusu ve 30 milyon yeni genital siğil olgusu görülmektedir. Bu veriler göz önüne alındığında, HPV’nin genital kanserler ile sınırlı olmayan kapsamlı bir halk sağlığı sorunu olduğu ortaya çıkar.

Türkiye’de HPV nin Durumu

Ülkemizde, bu konuda yapılmış kapsamlı çalışma sayısı çok kısıtlıdır ve bunlar HPV’nin Türkiye’deki insidansını sağlıklı bir şekilde öngörmemiz için yeterli değildir.

Türkiye’deki 8 ili kapsayan ( Ankara, Antalya, Edirne, Erzurum, Eskişehir, İzmir, Samsun, Trabzon ) bir çalışmada, servikal kanser insidansı 4.76/100,000 olarak bulunmuştur.

2008 yılında 1800 kadın üzerinde yapılan bir çalışmada ise katılımcıların %10.7’sinde genital siğillerin varlığı gözlenmiştir. Şu an için ülkemizde yaygın bir servikal kanser tarama programı bulunmamaktadır.

HPV Enfeksiyonu İçin Öneriler

Genel Öneriler

1.    9-13 yaş arası kız çocuklarında HPV’ye karşı rutin aşılama önerilir. İdeal olarak maksimum yararlanım için aşı HPV ile muhtemel karşılaşmadan önce uygulanmalıdır.
2.    Daha önce aşılanmamış 13 yaş üzeri adolesan kızların ve kadınların aşılanması önerilir.
3.    Servikal kanser tarama testleri (pap test) aşılanma yapılsa da uygulanmaya devam edilmelidir.

Özel Durumlar

HPV aşısı Pap testi sonucu belirsiz olan (ASCUS) veya anormallikler içeren kadınların, HPV DNA testi pozitif olan veya kondilomları olan kadınların aşılanmasında kullanılabilir. Nitekim kadınların aşılarda bulunan tüm HPV tipleriyle enfekte olma ihtimali minimaldir.
Aşılamadan önce HPV DNA tayinine ve serolojik HPV testlerine gerek yoktur.
HPV aşısı uygulanmadan önce herhangi bir spesifik tıbbi inceleme (örn. pap testi, kolposkopi, HPV DNA moleküler tayini) yapılmasına gerek yoktur.
Aşılanan kişilere, klinik çalışma verilerinin aşının Pap testi sonuçlarındaki anormallikler, HPV enfeksiyonları veya kondilomlar üzerinde herhangi bir tedavi edici etki göstermediği açıklanmalıdır.
HIV pozitif hastaların ve immün yanıtı bozulmuş kişilerin aşılanmasının etkinlik ve güvenilirliğiyle ilgili yeterli veri bulunmamaktadır.

Gebelik

Gebe kadınların HPV aşısıyla aşılanması önerilmez. Ancak aşılama öncesi gebelik testi yaptırmaya gerek yoktur.
Bir hasta aşılama döneminde gebe kalırsa, aşının geri kalan dozu/dozları doğumdan sonraya ertelenmelidir.
Emziren kadınlara HPV aşısı uygulanabilir.

HPV Aşıları

HPV aşıları HPV’nin viral kılıfı veya kapsidinin majör proteininden üretilen ve birçok alt birimden oluşan aşılardır. VBP’ler (virüs benzeri partiküller) doğal virüsün yapısıyla benzerlik taşır ancak viral DNA içermezler. Canlı organizmalar içermediklerinden VBP’ler önledikleri hastalıklara yol açmazlar.

Şu anda iki farklı HPV aşısı Sağlık Bakanlığı tarafından ruhsatlandırılmıştır:

1. Gardasil (Kuadrivalan (dörtlü) HPV aşısı) dört HPV tipinin (6, 11, 16, 18) VBP’lerini içerir.
2. Cervarix (Bivalan (ikili) HPV aşısı) iki HPV tipinin (16, 18) VBP’lerini içerir.

Klinik çalışmalarda her iki aşıda kadınlarda HPV tip 16/18’e bağlı servikal kanser ve ileri evre prekanseröz lezyonları önlemede yüksek etkinlik göstermiştir.

Koruma etkinliğinin süresi ile ilgili en az 5 yıllık veriler bulunmakla birlikte uzun süreli takip çalışmaları devam etmektedir. Bu çalışmalardaki gözlemlere ve yeni verilere dayanarak, koruma süresinin daha da uzaması beklenmektedir

Türkiye’de ruhsatlandırılmış olan iki HPV aşısının ruhsat onaylarında belirtilerin kullanım endikasyonları aşağıdaki gibidir.