Gebelik Belirtileri ve Erken Gebelik Bulguları

Gebelik belirtileri kadından kadına hatta aynı kadının başka gebeliklerinde farklı olmasına rağmen en belirgin ve ilk bulgu beklenen adet tarihinin gecikmiş olmasıdır. Bazı kadınlarda erken dönemde görülen semptom ve bulgular adetin gecikmesinin ilk birkaç günü içinde belirgin hale gelirken bazı kadınlarda birkaç hafta içinde görülebilir hatta hiç görülmeyebilir. Hata aynı kadında farklı gebeliklerde oluşan şikayet ve bulgular bile birbirinden farklı olur.

Gebelikten mi şüpheleniyoruz? Emin olmanın yolu nedir? Bendeki şikâyetler gebelikten mi? Gebelik olup olmadığını öğrenmenin en emin yolu gebelik testi, normal bir gebelik olup olmadığını öğrenmenin en iyi yolu ise ultrason ile görmektir.

Gebelikte en sık görülen semptom ve bulgular

İmplantasyon (Yerleşme) Kanaması: Gebeliğin en erken bulgusu olabilir. Oluşan embriyo rahim içine yerleşirken ilişkiden 6-12 gün sonra yani beklenen adet tarihinin son bir hafta lekelenme tarzında ya da biraz daha fazla kanama olabilir. Bazı kadınlarda kanama ile birlikte kramp tarzında ağrı olabilir.

Akıntı: Yerleşme kanaması ile birlikte vajen de akıntı şeklinde değişiklik olabilir. Gebelik yerleşmesiyle birlikte vajen duvarında kalınlaşma ve buna bağlı olarak beyazımsı akıntı oluşur. Vajen duvarındaki hücrelerin büyümesi akıntıya neden olur. Bu akıntı gebelik boyunca devam edebilir. Yanma, kaşınma gibi şikâyetler yol açmadığı için tedaviye gerek olmaz. Eğer şikâyet başlarsa muayene sonucuna göre mantar, bakteriyel vajinozis veya başka bir nedenden dolayı olacağı için tedavi planlanır.

Adet Gecikmesi: Kadınlardaki adet gecikmesinin en sık sebebi (%70) gebeliktir. Gebe kalınca bir sonraki beklenen adet tarihinde olmayacaktır. Ancak implantasyon kanaması beklenen adete yakın zamanda olacağı için adet kanaması ile karışabilir. Özellikle düzensiz adet görenlerde bu dönemdeki kanamadan dolayı gebelikten şüphelenilmeyebilir. Bu tarihten sonraki adet dönemi de gecikince gebelik yaşı beklenenden bir adet dönemi kadar fazla çıkar. Bu durum halk arasında ‘‘üzerine görme” olarak adlandırılır. Dikkat edilecek nokta bu kanama adet kanaması kadar fazla ve yoğun değildir.

Göğüslerde Şişlik ve Hassasiyet: İlişkiden sonra 1-2 hafta içinde başlayabilir. Gebe kadın göğüsteki şişlik ve hassasiyet değişikliğin farkına varabilir. Yerleşmeden sonra hormon değerleri çok hızlı değişir. Bu değişikliğe bağlı olarak göğüsteki şişlik, hassasiyet, daha ağır ve dolgun hissetme oluşur. Meme ucunun etrafı koyulaşır.

Yorgunluk ve Bitkinlik: Bazı gebelerde ilk haftadan itibaren yorgunluk ve bitkinlik ortaya çıkar. Çoğunlukla da 10-12. haftalarda sona ermektedir. Kan şekerinin, kan basıncının düşmesi, kan yapımındaki ciddi artış yorgunluk ve bitkinliğe sebep olsa da en önemli nedeni progesteron hormonunun artmasıdır. Protein ve demirden zengin diyet sorunu çözmeye yardımcı olur.

Bulantı ve Kusma: Gebeliğin en sık bulguları olup genellikle 5-8. haftalarda ortaya çıkar ve 10-12. haftalarda azalır ve kaybolur. En sık bulgu olmasına rağmen bazı gebelerde görülmeyebilir. Daha çok sabahları olduğu için sabah hastalığı da (morning sickness) denir. Kesin nedeni hala bilinmemektedir.  Bulantı ve kusma stres, seyahat, yüksek protein ve yağ içerikli bazı yiyeceklerle artar. Şikâyetleri azaltmak için ekmek, makarna, muz gibi yüksek karbonhidrat içerikli yiyecekleri azar azar ve sık olarak tüketmek gerekir. Eğer kusma çok fazla ise tedavi hastanede yapılır.

Bel ağrısı: Erken dönemde ortaya çıkan bir bulgu olmasına rağmen gebelik ilerledikçe artar.

Baş ağrısı: Hormonlardaki ani yükseliş erken dönemde baş ağrısına neden olabilir.

Sık idrara çıkma: 8-10 haftada idrar sıklığında artış olur. Bu şikâyet idrar yolu enfeksiyonu, diyabet veya diüretik ilaç kullanımı gibi durumlarda da görülse de gebelikteki neden yine hormonal değişiklikler.

Göğüs Ucu Koyulaşması: Meme ucu derisinde gebelikte koyulaşma olur. Cilt değişiklikleri gebelik boyunca artarak devam eder. Doğumdan sonra bir bölümü kalıcı olur.

Yeme İsteği veya Yemekten Nefret Etme: Bazı gebelerde yiyeceklere aşırı düşkünlük olurken bazı gebelerde bir gurup yiyeceklerden hoşlanmama durumu oluşmakta ve 9 ay boyunca devam etmektedir.

Kabızlık: Progesteron hormonunun artması mide boşalmasını ve barsak hareketlerini yavaşlatır. Bunun sonucunda kabızlık olur. Bol sıvı ve lifli yiyecekler ve egzersiz sorunu çözmeye yardımcı olur.

Ruh Hali Değişiklikleri: Yine ani hormonal değişikliklere bağlı özellikle gebeliğin erken dönemlerinde ortaya çıkar. İlerleyen haftalarda şikâyet azalır.

Bütün Kadınlarda Gebelikte Erken Görülen Semptom ve Bulgular Oluşur mu?

Her kadın farklıdır. Gebelikte görülen bulgular da her kadında farklı olacaktır. Daha öncede belirtiğim gibi aynı kadında bile2. 3.  gebeliklerde bulgular farklı olmasını bekleriz. Erken dönemde gebeliğin yerleşmesi sırasında oluşan bulgular adet öncesi ve adet dönemi bulgularına benzeyebilir. Bu nedenle gebe olunduğunun farkına varılamayabilir.

Gebelik olup olmadığının en kesin yolu idrar ve kanda gebelik testi yaptırmaktır. Gebelik testi pozitif olduğunda rahim içinde normal gebelik olup olmadığını ultrason ile anlarız. Ultrasonda dış gebelik, üzüm gebeliği, içi boş gebelik gibi sorunlu gebelikleri tespit edilebilir.

İlk Muayeneye Ne Zaman Gitmeli?

Beklenen adet tarihi geçince ve erken gebelik bulguları varsa idrarda gebelik testi yapılabilir. Pozitif çıkarsa kesin gebelik var demektir eğer negatif çıkarsa birkaç gün beklenip tekrar yapılabilir. Bazen geç ovülasyona bağlı rahim içine gebelik yerleşmesi geç olacağı için beklenen adet tarihinde negatif çıkan test birkaç gün sonra pozitif olabilir.

Kan ile gebelik testinde B-hcg seviyesi ölçümü yapılır. Sadece gebelik olup olmadığı değil.

B-hcg seviyesindeki artış oranına göre sağlıklı gebelik olup olmadığı da tahmin edilir.

İlk muayene beklenen adet tarihi geçtikten bir hafta sonra ultrasonda gebelik kesesi görülür. Öncelikle gebelik kesesinin büyüklüğü, yerleşim yeri ve beraberinde farklı oluşumların varlığı değerlendirilir. Eğer gebelik kesesi görülemiyorsa beklenenden daha küçük bir gebelik ya da rahim dışında bir gebelik olabilir.