Gebelik Kolestazı

Bazı gebeler ileri gebelik haftalarında şiddetli kaşıntı ile karşılaşır. Bu şiddetli kaşıntının sebebi olan  kolestaz gebelikte  olan bir karaciğerde hastalığı. Gebelik hormonları nedeniyle safranın safra kesesine geçişi engellenir. 3. trimesterde gebelik hormonları iyice yükseldikten sonra görülür ve doğumdan birkaç gün sonra kaybolur. Görülme sıklığı 1000 de 1. Kolestaz bazen ekstrahepatik kolestaz (karaciğer dışında olan), intrahepatik kolestaz (karaciğer içinde olan) veya obstetrik kolestaz olarak değerlendirilir.

Gebelik sırasında kolestaz riski olan kadınlar

• Çoğul gebelik
• Gebelik öncesi karaciğer hastalığı olan gebe
• Annesi veya kız kardeşi kolestaz geçiren gebe

Gebelik Kolestazı Nedeni

Safra kesesi karaciğerden gelen safraları depolayarak gerekli olduğunda sindirim için bağırsaklara salgılar. Gebelik hormonları safrakesesi fonksiyonu bozarak safranın akışını azaltıp durdurabilir. Safra akışı yavaşlayıp durduktan sonra safra asitleri karaciğerde birikerek kan dolaşımına geçer.

Gebelik Kolestazı Bulguları

Sık bulgular

• Özellikle ayak ve ellerde kaşıntı (çoğunlukla tek bulgu)
• Koyu idrar rengi
• Açık gaita  rengi
• Yorgunluk ve bitkinlik
• İştah kaybı
• Depresyon

Daha seyrek bulgular

• Sarılık
• Karında sağ üst kadran ağrısı
• Bulantı

Gebelik Kolestazı Tanısı

Tanı kaşıntı şikayeti, aile hikayesi ve daha önceden karaciğer hastalığı olan gebelerde  karaciğer fonksiyon testlerindeki bozulma ve safra asidelerindeki yükselme ile konur.

Gebelik Kolestazında Bebeğin Etkilenmesi

Kolestaz fetal distres, erken doğum ve ani bebek ölümlerini arttırır. Anne karnındaki bebeğin safra asitleri annenin karaciğeri tarafından atılır. Kolestaz gelişince artan safra asitleri bebeğe geçerek  bebeğin karaciğerinde stres oluşturur.

Gebelik Kolestazı Tedavisi

Tedavideki amaç kaşıntıdan kurtulma. Bazı tedavi seçenekleri:

• Yüzeysel kaşıntı merhemleri veya kortikosteroidli merhem
• Safra asid seviyesini düşürmek için ursodeoxycholic asid
• Cilde  kan akımını azaltmak için soğuk duşla vücut ısınsı düşürme
• Bebek akciğer maturasyonunu arttırmak için deksamethasone
• Kafa içinde kanamayı önlemek için doğumdan önce anneye ve doğumdan sonra bebeğe K vitamini
• Süt, karahindiba kökü ve devedikeni karaciğer için faydalı
• Safra asitleri ve karaciğer fonksiyon testleri için düzenli test

Tedavinin devamı mutlak doktorunuzca çok sıkı yapılmalı. Kesin tedavi doğum. Doğum zamanı çok iyi seçilmeli. Safra asitlerinin seviyesine göre bebek akciğer gelişimi mümkün olduğu kadar beklenmeli. Ancak hastalık anne ve bebek için tehlikeli olmaya başlayınca doğum yapılmalı.

Tedavide

• Antihistamikler
• Yulaf banyosu, vücut kremi    kullanılmamalı.

Gebelik kolestazı geçiren kadınların daha sonraki gebeliklerindeki durumları net olarak bilinmiyor. Bazı araştırmalarda tekrar gebelik kolestazı olma olasılığı %90 olarak bildirilmekte.