Gebelikte cinsiyeti kadın mı erkek mi belirler?

Bebeğimin cinsiyeti nasıl belirlenir?

Bazı gebeler yaşam şekli, tüketilen yiyecek içecekler, gebe kalınan zaman gibi çevresel sebeplerin bebeğin cinsiyetini belirlediğine inanır.  Ama gerçek böyle değildir. Vücudumuzdaki kromozomlar 23 çiftten 46 tanedir. Her çift kromozomun yarısı anneden diğer yarısı babadan gelir. 22 kromozom kadın ve erkekte aynı olup otozomal kromozom olarak adlandırılırken 23. kromozom ise farklıdır ve cinsiyet kromozomu olarak adlandırılır. 23. kromozomun ikiside XX ise cinsiyet kadın, XY ise erkek olur.

Bebeğe anneden sadece X kromozomu gelirken babadan X gelirse bebek kız, Y gelirse erkek olur. Bebekteki cinsiyet kromozomundaki ikinci kromozomun X veya Y olması spermden gelen kromozoma bağlıdır. Yani cinsiyet babadan gelen sperme göre belirlenir.

Erkek bebek olma nedeni!! Cinsiyet belirlemede ki genetik sebep nedir?

Genetik olarak ailesinde fazla kız olan erkeklerin çocuklarında kız, fazla erkek olanların ise erkek olma olasılığı daha fazladır. Cinsiyet belirlenmesi erkekten gelen X veya Y kromozomuna göre olmaktadır.

Her gen allel adı verilen anne ve babadan birer tane gelen 2 parçadan oluşur. 2 farklı tip allel geni olan erkeklerden 3 farklı tip X ve Y geni içeren sperm oluşur.

• MM allelleri olan erkek daha çok Y kromozomu üretir ve daha çok erkek çocuğu olur.
• MF allelleri olan erkeklerde eşit sayıda X ve Y kromozom üretileceği için kız-erkek oranı eşit olur.
• FF allelleri olan erkek daha çok X kromozomu üretir böylece daha çok kız çocuğu olur.

Birçok ülkede savaşlardan sonra erkek çocuk doğum oranlarında artış oldu. Bunun sebebi erkek çocuğu fazla olan ailelerin savaştan dönen erkek çocukları kız çocuğu fazla olan ailelerin erkek çocuklarına göre fazla olduğu için o dönemde erkek çocuk doğum oranları doğal olarak fazla olmakta.

Genetik olarak kız ve erkek seçilimi babadan gelen kromozoma bağlı olmasına rağmen bazı kadınların sadece kız veya sadece erkek çocuk doğurmalarının kesin sebebi hala bilinmemektedir.

Kız erkek olma oranı nedir?

Dünyada ortalama her 105 erkeğe karşılık 100 kız doğmakta. Teorik olarak babadan gelen spermlerin yarısı X diğer yarısı Y olmasından dolayı oranın %50 olması beklenirken kız erkek oranı % 49’a %51 dir. Bu oranlar ülkelere ve yıllara göre değişiklik gösterebilmekte.

Kesin olmamakla birlikte kız erkek oranını etkileyen çeşitli faktörler vardır. Bunlar:

• Babanın genetik yapısı; XY genindeki m ve f allellerinin oranı
• İlişki zamanı; yumurta ovulasyon (yumurtlama) olduktan sonra yaklaşık 1 gün spermler ise rahim içinde yaklaşık 3 gün yaşarlar. X kromozomu taşıyan spermler daha dayanıklı Y kromozom taşıyanlar ise daha hızlıdır. Yumurtlamadan sonra ilişki olursa yumurtaya önce varan spermlerde Y kromozomu ihtimali fazla olduğu için erkek olma ihtimali, ilişkiden birkaç gün sonra olursa X kromozom taşıyan spermler daha dayanıklı olduğu için kız olma ihtimali artar.
• Kriz zamanı; savaşlar sonrası erkek bebek doğum oranının artması, büyük depremlerden sonra kız doğum oranının artması,
• Ebeveyn yaşı; erken yaşlarda erkek geç yaşlarda kız doğum oranında artış.
• Doğum yeri; Azerbaycan da 110 erkeğe 100 kız doğarken Zimbabwe’de 102 erkeğe 100 kız doğmakta.

Bebeğin cinsiyetini öğrenme

Bebeğin cinsiyeti öğrenilene kadar hep merak konusu olur. Halk arasında cinsiyet için ekşi veya tatlı yemeyi tercih etme, karın şekli, meme pozisyonu, yüzük metodu gibi birçok yöntemle tahmin yürütülür. Bu tahminlerin hiçbir bilimsel geçerliliği yoktur.

Ultrason: 12-13. haftadan itibaren uygun gebelerde ve uygun fetal pozisyonda cinsiyet görülebilir. Tecrübeli ellerde hata payı oldukça azdır. Bu haftadan itibaren önce penis görülür. Testisler 26-27. haftadan itibaren görünür hale gelir. 16. haftada ultrason ile cinsiyet kesin olarak tespit edilebilir.

Fetal DNA Testi: 12. haftadan önce bebeğin cinsiyeti kesin olarak öğrenilebilir. 6. haftada bile bebeğin kromozomlarının anne kanında tespit edilebilmesine rağmen kesin sağlıklı sonuç için 10. haftaya kadar beklemek gerekir.

Cinsiyet belirleme?

PGD Yöntemi: Cinsiyet belirlemedeki tek bilimsel yöntem PGD (preimplatation genetic diagnose) yöntemidir. PGD yönteminde embriyonun rahim içine yerleştirilmeden önce kromozomlarına bakılarak anomali incelemesi yapılabildiği gibi cinsiyet kromozomlarına da bakılabilir. Böylece transfer edilecek embriyonun kız ya da erkek olduğu kesin olarak %100 belli olur.

Selnas Yöntemi: Spermlerden gelen X gametler negatif Y gameteler pozitif yüklüdür. Yumurtanın elektrik yükü ise değişkendir. Eğer yumurtanın yıllık elektrik yükü tablosu çıkarılabilirse yumurtanın X veya Y gametlerine göre sperm çekme dönemlerine göre gebelik elde edildiğinde cinsiyetin istenilen şekilde tutma olasılığı %85 ler oranında olduğu belirlenmiş.

Yiyecek Seçimi: Başka kesin olmayan bir yöntem ise yiyecek seçimi. Gebelikten yaklaşık 2 ay önce sodyum ve potasyum içeriği zengin besinler (balık, tuz, çikolata, muz ..) tercih edildiğinde erkek çocuk; kalsiyum ve magnezyum içerikli besinler tercih edildiğinde ise kız olma ihtimali artıyor.

Bu şekilde istenilen gebeliğin %70 oranında elde edildiğini bildiren araştırmacılar var.

Ericson Yöntemi: Sperm bir deney tüpünde su ile karıştırılarak hızlı ilerleyen spermlerin kullanılması ile erkek olma ihtimali artar. Yine başarı oranı %70-80’ler civarında

Çin Takvimi: Kadının yaşı ve aya göre ilişkiye girmesi bebeğin kız ya da erkek olmasını etkileyecek. Eğer bu yöntem yüksek oranda sonuç verseydi tek çocuğa izin verilen Çin’de ailelerce erkek çocuk isteği fazla olduğu için erkek oranının artmış olması gerekirdi. Ancak şu anki durum nüfus dengesinde bir değişiklik yok.

Cinsiyet belirlemede daha farklı yöntemler de olmasına rağmen en bilinen yöntemler yukarıdakiler ve hala tek %100 yöntem PGD yöntemi.

Türkiye’de Cinsiyet Belirleme

Türkiyede yasal olarak tüp bebek işlemlerinde cinsiyet belirleme ile birlikte yumurta ve sperm donasyonu yasak  olup yapılmasında cezai yaptırımı uygulanmaktadır.

Cinsiyet belirlenerek tüp bebek tedavisi bazı ülkelerde hem cinsiyet belirleme hem de sperm ve/veya yumurta donasyonu yapılabilmektedir.

X ve Y Kromozumuna Bağlı Genetik Bozukluklar

• Turner Sendromu; Sadece kadınları etkiler. X kromozlarından bir tanesi tamamen veya bir parçası eksiktir.
• Klinefelter Sendromu; Sadece erkekleri etkiler. 2 X ve 1 Y Kromozomu vardır.
• Triple X Sendromu; Sadece kadınları etkiler ve 3 tane X kromozomu vardır.
• XYY Sendromu; Sadece erkeği etkiler 1 X ve 2 Y kromozomu vardır.