Rahim Filmi (HSG)

Rahim Filmi (HSG) Nedir?

Rahim filmi, Histerosalpingografi kadın infertilitesinde 1911 yılından beri kullanılan tanısal görüntüleme yöntemidir. Rahim filmi sayesinde rahim ile ilgili tüplerin konjenital veya sonradan kapalı olması, uterin anomaliler, endometrial polip, submüköz miyom, adenomiyozis gibi birçok sorunun tanısını koymada yardımcı olur.

Rahim filmi ile tüplerde tanı konulan sorunlar tüplerin kapalı olması, salpinjita istmika nodozum (tuplerde skar dokusu geliştiren inflamatuar bir hastalık), polip, hidrosalpenks (tüplerin sıvı ile şişmesi), tüplerin etrafa yapışık olması.

Rahim filmi infertilite sorunu yaşayan çiftlerde öncelikle başvuracağımız tetkiklerden biridir.

Rahim Filmi Çekmenin Amacı

Rahim filmi çekmekteki en önemli amacımız tüplerin açık kapalı olup olmadığını anlamak ve yumurtalıklar ile ilişkisini değerlendirmektir. Tüple ilgili tespit edebileceğimiz durumlar tubal polip, hidrosalpenks, spazma bağlı tüp tıkanıklığı, tüp ligasyonu, tüp ile ilgili inflamatuar hastalığı (salpingo istmika nodozum). Bu sorunlar tek tüpte veya iki tüpte de olabilir.  Normal şartlarda uterus (rahim) ve yumurtalıklar ultrason ile görülebilir ancak tüpler görülemez.

Rahim filmi ile uterus ile ilgili olarak tespit edebileceklerimiz uterusun kalıtsal anomalileri, submukozal miyom, uterin kanserleri, adenomiyozis. Ayrıca bize kürtaj sonrası rahim içinde yapışıklığının olup olmadığı ve aşılama ya da tüp bebek tedavisi öncesi rahim içinin (endometrium) değerlendirilmesinde yardımcı olur.

Hsg tüpler bağlandıktan birkaç ay sonra tüplerin tıkalı olup olmadığından emin olmak için de çekilebilir.

Hidrosalpenks

Uterin anomali

Bileteral (iki taraflı) tüp tıkanıklığı

Unilateral (tek taraflı) tüp tıkanıklığı

Küretaj sonrası yapışıklık (Asherman sendromu)

Venöz intravazasyon (Damar içine kontrast madde kaçması)

Küçük rahim içi boşluk

Rahim Filmi Çekme Tekniği

Rahim filmi (Hsg) çekme adet sonrası ilk hafta içinde endometrium büyümeden yapılır. İşlemden önce enfeksiyon olmaması için antibiyotik yapılır. Sonrasında da eğer ihtiyaç olursa ağrı kesici kullanılır.

Hsg rahim ağzından kontrastlı ilacın verilerek rahim içi ve tüplerin x-ışını ile filmi çekilerek görüntülenmesi ile elde edilir. Kontrastlı ilaç yağda veya suda çözünen olabilir. İlaç önce rahim içine sonra tüplere ve oradan da karın boşluğuna geçer. Bu geçiş sırasında ve sonrasında film çekilir. Rahim ağzına verilen kanül rahim ağzına çık iyi yerleştirilmelidir. Yoksa işlem sırasında ilaç vajene akacağı için yanlış değerlendirme yapmamıza neden olur.

Film çekimi lokal ya da genel anestezi ile yapılabilir. Lokal yapılmasına rağmen bazı hastalarda çok ağrılı olduğu için genel yapılması daha uygun olur. İşlem süresi 10-15 dakika kadardır.

Şu durumlarda rahim filmi çekmeyi ertelemek gerekir:

• Gebelik
• Pelvik enfeksiyon
• Aşırı kanama
• Yakın zamanda yapılan uterus veya tüpler ile ilgili ameliyat olması durumu

Rahim filmi çekimi sonrası karın ağrısı, koyu kıvamlı vajinal akıntı ve genel anestezi ile çekim yapıldıysa anesteziye bağlı baş dönmesi olabilir. Akıntı bazen kanlı da olabilir. Akıntı için tampon kullanılmaz.

Rahim filmine alternatif olarak laparaskopi, histereskopi veya sonohisterografi yapılabilir.  Histereskopi ve sonohistereskopi uterus içi, laparaskopi ise tüpler hakkında bilgi verebilir.

Hsag çekme tekniği

Rahim Filmi Çekilmenin Avantajları

Rahim filmi (Hsg) avantajlarını sıralarsak:

• Sadece rahim ağzından kontrast madde verilen girişimsel olmayan bir işlemdir.
• Laparoskopiye göre çok daha riski az ve ucuzdur.
• İşlem sonrası ilk iki ay kendiliğinden gebelik olam ihtimali %25 gibi oldukça yüksek bir orandır.

Rahim Filmi Çekilme Sonrası Dikkat Edilecekler

Rahim filmi (Hsg) sonrası ciddi problemler nadir görülür. Kötü kokulu akıntı, bulantı, kusma, şiddetli karın ağrısı ve kramp, aşırı kanama ve ateş olursa mutlaka doktora başvurmak gerekir.

Hsg sonrası tüpler açık ve başka sorun yoksa ilk iki ay gebelik ihtimali yüksek olduğu için haftada 2 ya da folikül takibi yaparak ilişkiye girilmeli.

Rahim Filmi Komplikasyonları

Rahim filmi (Hsg) sonrası görülen komplikasyonlar:

• Karında kramplar
• Lekelenme tarzında vajinal kanama
• Venöz dolaşıma ilacın geçmesi
• Pelvik enfeksiyon
• Kontrasta karşı alerjik reaksiyon